รู้ไว้ไม่เสียสิทธิ! คนที่เริ่มต้นทำงานแล้ว มีสิทธิลงทะเบียนกับสำนักงานประกันสังคม เพื่อเป็นผู้ประกันตนและรับสวัสดิการคุ้มครองในหลาย ๆ ด้าน ไม่ว่าจะเป็นอุบัติเหตุ เจ็บป่วย คลอดบุตร เกษียณอายุงานจนถึงเสียชีวิต
Link ที่เกี่ยวข้อง
ประกันสังคม คืออะไร?
ประกันสังคม (Social Security Fund) คือ การสร้างหลักประกันในการดำรงชีวิตของผู้ประกันตน เพื่อสร้างความมั่นคงในการดำเนินชีวิตในด้านต่าง ๆ ตั้งแต่เริ่มต้นทำงานจนกระทั้งเสียชีวิต โดยผู้ประกันตนและนายจ้างมีหน้าที่ส่งเงินสมทบเข้ากองทุนเพื่อรับความคุ้มครองและสิทธิประโยชน์
ทำไมต้องทำประกันสังคม?
การขึ้นทะเบียนเป็นผู้ประกันตนในระบบประกันสังคม จะช่วยประกันความเสี่ยงจากการทำงาน โดยไม่ต้องกังวลกับเรื่องไม่คาดคิดที่อาจเกิดขึ้น เช่น ยามเจ็บไข้ได้ป่วย ก็สามารถเข้ารับการรักษาได้โดยไม่ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการรักษาตัว และได้รับการช่วยเหลือตอนว่างงาน หรือยามเกษียณ นอกจากนี้ ยังมีสิทธิประโยชน์อื่นๆ ที่ผู้ประกันตนจะได้รับจากการทำประกันสังคมอีกมากมาย
ผู้ประกันตนขอรับสิทธิและความคุ้มครองด้วยการขึ้นทะเบียนกับสำนักงานประกันสังคม โดยสามารถทำด้วยตัวเอง หรือผ่านนายจ้าง ซึ่งการจะเป็นผู้ประกันตนนั้นทำได้ 3 แบบ (หรือ เรียกว่า 3 มาตรา) มาหาคำตอบกันว่าใครบ้างที่มีสิทธิเป็นผู้ประกันตน คุณสมบัติของผู้ประกันตนแต่ละแบบแตกต่างกันอย่างไร จ่ายเงินไปแล้วสามารถใช้สิทธิเหล่านั้นได้อย่างไร เพื่อจะได้เข้าใจระบบประกันสังคมและสิทธิกันได้ดีขึ้น
ผู้ประกันตนขอรับสิทธิและความคุ้มครองด้วยการขึ้นทะเบียนกับสำนักงานประกันสังคม โดยสามารถทำด้วยตัวเอง หรือผ่านนายจ้าง ซึ่งการจะเป็นผู้ประกันตนนั้นทำได้ 3 แบบ (หรือ เรียกว่า 3 มาตรา) มาหาคำตอบกันว่าใครบ้างที่มีสิทธิเป็นผู้ประกันตน คุณสมบัติของผู้ประกันตนแต่ละแบบแตกต่างกันอย่างไร จ่ายเงินไปแล้วสามารถใช้สิทธิเหล่านั้นได้อย่างไร เพื่อจะได้เข้าใจระบบประกันสังคมและสิทธิกันได้ดีขึ้น
สิทธิประโยชน์ และความคุ้มครองจากประกันสังคมมีอะไรบ้าง?
สิ่งที่ผู้ประกันตนจะได้รับจากกองทุนประกันสังคม คือ ประโยชน์ทดแทนซึ่งจะครอบคลุมในเรื่องต่าง ๆ ต่อไปนี้
- คุ้มครองกรณีประสบอุบัติเหตุ หรือเจ็บป่วย
- ให้เงินช่วยเหลือคลอดบุตร
- ดูแลกรณี พิการ หรือ ทุพพลภาพ
- เสียชีวิต
- สงเคราะห์บุตร
- เกษียณอายุ
- ว่างงาน
ใครมีสิทธิทำได้บ้าง?
ผู้ประกันตน คือ คนทำงานที่มีอายุตั้งแต่ 15-65 ปีบริบูรณ์ มีสถานะเป็นพนักงานที่มีนายจ้าง, คนที่ลาออกจากงาน หรือคนที่ประกอบอาชีพอิสระ เช่น เกษตรกร พ่อค้า/แม่ค้าออนไลน์ ฟรีแลนซ์ เป็นต้น ไม่ว่าจะทำงานอะไรก็สามารถขึ้นทะเบียนเป็นผู้ประกันตนกับกองทุนประกันสังคมได้ เพียงแค่มีคุณสมบัติตรงตามเงื่อนไข ก็จะได้รับสิทธิประโยชน์และความคุ้มครอง แต่จะได้มากหรือน้อยนั้นขึ้นอยู่กับประเภทของผู้ประกันตน
ผู้ประกันตนมีกี่แบบ (มาตรา) ต่างกันอย่างไร?
คนที่มีสิทธิเป็น “ผู้ประกันตน” ไม่ได้จำกัดเฉพาะมนุษย์เงินเดือนที่เป็นพนักงานประจำ หรือคนที่มีนายจ้างเท่านั้น แต่ยังรวมถึงคนทำงานกลุ่มอื่นๆ ที่มีคุณสมบัติตรงตามเงื่อนไขของกองทุนประกันสังคม ซึ่งมีอยู่ด้วยกัน 3 แบบ คือ
สิทธิประโยชน์และความคุ้มครองของผู้ประกันตนแต่ละมาตราแตกต่างกัน จึงต้องเลือกหลักประกันที่เหมาะสมกับตัวเอง มาดูกันว่าผู้ประกันตน แต่ละแบบจะต้องมีคุณสมบัติอย่างไร ใครสามารถเลือกทำมาตราไหนได้บ้าง
ประกันสังคม ม.33 สำหรับ พนักงานประจำ
ผู้ประกันตน ม.33
คือ กลุ่มคนทำงานที่เป็นพนักงานบริษัทเอกชนทั่วไป อยู่ในช่วงอายุ 15-60 ปีบริบูรณ์ โดยผู้ประกันตนในมาตรานี้ จะได้รับสิทธิประโยชน์และความคุ้มครอง 7 กรณี ด้วยกัน ได้แก่
- ประสบอุบัติเหตุ หรือเจ็บป่วย
- คลอดบุตร
- พิการ (ทุพพลภาพ)
- เสียชีวิต
- สงเคราะห์บุตร
- ชราภาพ
- ว่างงาน
ซึ่งผู้ประกันตน จะมีหน้าที่ส่งเงินสมทบกองทุนประกันสังคมทุกเดือน โดยคำนวณจาก 5% ของเงินเดือน โดยคำนวณจากฐานเงินเดือนสูงสุดไม่เกิน 15,000 บาท โดยมีนายจ้างช่วยสมทบอีก 5% และรัฐบาลร่วมสมทบอีก 2.5% เพื่อรับสิทธิความคุ้มครองในมาตรานี้ ตัวอย่างการคำนวณ เช่น นายเอ ได้รับเงินเดือน 17,000 บาท
หากคุณมีคุณสมบัติที่จะลงทะเบียนผู้ประกันตน ม.33 ก็สามารถไป รายละเอียดเพิ่มเติม การลงทะเบียน หลักฐานการสมัคร พร้อมขั้นตอนต่างๆ ได้เลย
| คำนวณจากฐานเงินเดือนสูงสุดไม่เกิน 15,000 บาท | เงินสมทบที่จ่าย | |
|---|---|---|
|
15,000 x 5% | 750 |
|
15,000 x 5% | 750 |
|
15,000 x 2.5% | 375 |
| รวมเงินสมทบ | 
|
ผู้ประกันตน ม. 39 สำหรับคนที่เพิ่งออกจากงาน
ผู้ประกันตน ม.39คือ ผู้ประกันตนแบบสมัครใจ หรือคนที่เคยทำงานบริษัทและลาออกจากงานแล้วไม่เกิน 6 เดือน อยู่ในช่วงอายุ 15-60 ปีบริบูรณ์ แต่ยังอยากรักษาสิทธิประกันสังคมอยู่ มีสิทธิรับความคุ้มครอง 6 กรณี
- ประสบอุบัติเหตุ หรือเจ็บป่วย
- คลอดบุตร
- พิการ (ทุพพลภาพ)
- เสียชีวิต
- สงเคราะห์บุตร
- ชราภาพ
ผู้ประกันตนที่ต้องการรักษาสิทธิประกันสังคมต่อ จะต้องจ่ายเงินสบทบเข้ากองทุนเดือนละ 432 บาท และรัฐจะช่วยสมทบเงินเพิ่มอีก 120 บาทต่อเดือน
ผู้ประกันตนมาตรา 40 สำหรับผู้ที่มีอาชีพอิสระ
ผู้ประกันตน ม.40
คือ ผู้ประกันตนที่มีอาชีพอิสระ และไม่ได้เป็นผู้ประกันตน ม.33 หรือ ม.39 อายุในช่วง 15 – 65 ปี บริบูรณ์ ซึ่งความคุ้มครองของมาตรานี้มี 3 ทางเลือก
คือ ผู้ประกันตนที่มีอาชีพอิสระ และไม่ได้เป็นผู้ประกันตน ม.33 หรือ ม.39 อายุในช่วง 15 – 65 ปี บริบูรณ์ ซึ่งความคุ้มครองของมาตรานี้มี 3 ทางเลือก
ทางเลือกที่ 1
จ่ายเงินสมทบ 70 บาท/เดือน คุ้มครอง 3 กรณี
- ประสบอันตราย หรือ เจ็บป่วย
- ทุพพลภาพ
- เสียชีวิต
ทางเลือกที่ 2
จ่ายเงินสมทบ 100 บาท/เดือน คุ้มครอง 4 กรณี
- ประสบอันตราย หรือ เจ็บป่วย
- กรณีทุพพลภาพ
- กรณีเสียชีวิต
- กรณีชราภาพ
ทางเลือกที่ 3
จ่ายเงินสมทบ 300 บาท/เดือน คุ้มครอง 5 กรณี
- ประสบอันตราย หรือ เจ็บป่วย
- ทุพพลภาพ
- ตาย
- ชราภาพ
- สงเคราะห์บุตร
สรุป สิทธิของผู้ประกันตนแต่ละมาตรา
| ความคุ้มครอง | มาตรา 33 | มาตรา 39 | มาตรา 40 (1) |
มาตรา 40 (2) |
มาตรา 40 (3) |
|---|---|---|---|---|---|
| คุณสมบัติ |
พนักงานบริษัท
/ พนักงานประจำ ที่มีนายจ้าง |
คนที่เคยทำงาน
บริษัท และประกัน ตนใน ม.33 แล้ว ลาออกจากงาน ไม่เกิน 6 เดือน |
ผู้มีอาชีพอิสระ | ||
| จ่ายเงินสมทบ (ต่อเดือน) | 5% ของเงินเดือน | 432 บาท | 70 บาท | 100 บาท | 300 บาท |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
เมื่อเช็กแล้วว่าตัวเองเป็นผู้ประกันตนตามมาตราไหน ได้สิทธิและความคุ้มครองอะไรบ้างแล้ว ก็จะช่วยให้เข้าใจระบบประกันสังคมและเข้าถึงสิทธิต่าง ๆ ได้มากขึ้น แต่ถ้ายังมีข้อสงสัย ต้องการสอบถามข้อมูลเพิ่มเติม สามารถติดต่อประกันสังคมในช่องทางที่สะดวกได้
